USAID tài trợ gì cho Việt Nam? – Hoa Kỳ, thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), đã và đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ quan trọng tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng y tế, bảo vệ môi trường và tăng cường năng lực quản trị. Với cam kết lâu dài, USAID không chỉ hỗ trợ khắc phục hậu quả chiến tranh mà còn đồng hành cùng Việt Nam trong các lĩnh vực đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Những dự án hợp tác này không chỉ thể hiện quan hệ đối tác bền chặt giữa hai nước mà còn góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của Việt Nam.
USAID tài trợ gì cho Việt Nam?
Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) được thành lập vào năm 1961, là tổ chức tiên phong trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển quốc tế, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững và cải thiện chất lượng cuộc sống trên toàn cầu.
Hoạt động của USAID không chỉ nhằm tăng cường an ninh và thúc đẩy thịnh vượng kinh tế của Hoa Kỳ mà còn hỗ trợ các quốc gia đối tác trên hành trình phát triển tự chủ. Tại Việt Nam, USAID bắt đầu triển khai chương trình viện trợ từ năm 1989, tập trung vào hỗ trợ người khuyết tật thông qua các quỹ nhân đạo. Đến năm 2000, văn phòng chính thức của USAID tại Hà Nội được thành lập dưới sự chứng kiến của cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton trong chuyến thăm mang tính lịch sử.
Trong những năm qua, USAID hợp tác chặt chẽ với chính phủ Việt Nam, khu vực tư nhân, các trường đại học, viện nghiên cứu và tổ chức phi chính phủ nhằm thực hiện các chương trình phát triển trên nhiều lĩnh vực. Với ngân sách hàng năm khoảng 150 triệu USD, USAID triển khai các dự án trọng điểm như nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế, cải thiện chất lượng giáo dục đại học, kiểm soát dịch bệnh, bảo tồn môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và hỗ trợ khắc phục hậu quả chiến tranh.
Một trong những hoạt động nổi bật của USAID tại Việt Nam là hỗ trợ xử lý ô nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa. Vào tháng 5/2024, USAID đã ký thỏa thuận viện trợ không hoàn lại để triển khai dự án này với tổng kinh phí dự kiến lên đến 390 triệu USD, dự kiến hoàn thành trong vòng 10 năm.
Bên cạnh đó, tổ chức này cũng có những đóng góp quan trọng trong hỗ trợ nhân đạo, chẳng hạn như khoản viện trợ khẩn cấp 1 triệu USD vào tháng 9/2023 nhằm giúp Việt Nam khắc phục hậu quả thiên tai.
Ngoài các chương trình nhân đạo và môi trường, USAID còn đóng vai trò trong thúc đẩy thương mại và đổi mới kinh tế. Năm 2023, tổ chức này đã ký bản ghi nhớ với Bộ Công Thương Việt Nam, cam kết tài trợ 3,25 triệu USD nhằm hỗ trợ Việt Nam phát triển thương mại số. Những nỗ lực này không chỉ góp phần củng cố quan hệ hợp tác giữa hai nước mà còn giúp Việt Nam xây dựng nền tảng phát triển bền vững trong nhiều lĩnh vực.
USAID tạm dừng hoạt động trên toàn cầu
Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu tạm dừng phần lớn viện trợ phát triển nước ngoài trong 90 ngày để đánh giá lại. Từ ngày 7/2, nhân viên USAID trên toàn cầu nhận thông báo “nghỉ phép hành chính,” ngoại trừ những người giữ vai trò quan trọng hoặc tham gia các chương trình ưu tiên.
USAID đang phối hợp với Bộ Ngoại giao Mỹ để triển khai kế hoạch rút nhân sự từ nước ngoài về nước trong vòng 30 ngày. Các hợp đồng của nhà thầu dịch vụ cá nhân (PSC) và nhà thầu độc lập (ISC) không thuộc diện cần thiết cũng sẽ bị chấm dứt. Theo nguồn tin từ NPR và CBS, quá trình rút nhân viên USAID khỏi các quốc gia đang diễn ra nhanh chóng.
USAID hiện có hơn 10.000 nhân viên, trong đó 2/3 làm việc tại nước ngoài, cung cấp viện trợ nhân đạo tại hơn 100 quốc gia, bao gồm cứu trợ thiên tai, viện trợ y tế và hỗ trợ lương thực khẩn cấp. Khoảng 1.400 người làm việc tại trụ sở Washington D.C.
Ngày 3/2, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố ông hiện giữ vai trò Quyền Giám đốc USAID, đồng thời chỉ trích cơ quan này thiếu minh bạch. Ông đã gửi thông báo tới quốc hội về kế hoạch tái cơ cấu USAID, trong đó có khả năng một số bộ phận sẽ được Bộ Ngoại giao tiếp quản, trong khi những phần khác có thể bị loại bỏ.
Tuy nhiên, USAID được thành lập với tư cách là một cơ quan độc lập, và bất kỳ thay đổi lớn nào cũng cần sự phê duyệt của quốc hội. Tổng thống không thể đơn phương giải thể cơ quan này nếu không có sự đồng ý từ cơ quan lập pháp.
USAID ngừng hoạt động ảnh hưởng thế nào tới Việt Nam và Thế Giới
Việc Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tạm ngừng hoạt động trên toàn cầu đã gây ra những tác động đáng kể tại Việt Nam.
Trong lĩnh vực y tế, các chương trình phòng chống HIV/AIDS và lao đang đối mặt với khó khăn do nguồn tài trợ bị gián đoạn. Cụ thể, dịch vụ xét nghiệm HIV và cung cấp thuốc dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) có thể bị ảnh hưởng, do phần lớn nguồn cung cấp thuốc PrEP đến từ USAID.
Tại tỉnh Quảng Trị, hơn 1.000 lao động tham gia các dự án rà phá bom mìn do USAID tài trợ đã phải tạm nghỉ việc. Việc tạm dừng này gây ra những thách thức lớn trong công tác khảo sát và rà phá bom mìn, cũng như hỗ trợ người khuyết tật và nạn nhân chất độc da cam/dioxin tại địa phương.
Việc USAID tạm ngừng hoạt động không chỉ ảnh hưởng đến các dự án nhân đạo và phát triển tại Việt Nam mà còn có tác động tiêu cực đến nhiều chương trình hỗ trợ trên toàn thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, giáo dục và giảm nghèo.
